donderdag
25 apr
Ruim 150 jaar nadat de eerste klompen er werden gemaakt, komen er huizen aan Schootsestraat in Schijndel. Maar de fabriek blijft.
Maar liefst twintig woningen komen er aan de Schootsestraat 45: één dure vrijstaande villa, vijf rijwoningen in de sector goedkope koop, vier middeldure hoekhuizen, vijf dure veldschuurwoningen en vijf huizen in de categorie sociale huur.
[tekst gaat verder onder de foto]
Ontwerp van de nieuwe buurt achter de kompenfabriek (Bron: Van Grunsven Ontwikkeling)
Tenminste, als de gemeenteraad eind juni instemt met de wijziging van het bestemmingsplan, die nodig is om de bouw mogelijk te maken. Dat gebeurt vast. Het plan is namelijk netjes door het college aangepast na kritiek op onderdelen van omwonenden, het voldoet aan de door Hart bevochten afspraak van 25% sociale huur én de historische klompenfabriek blijft behouden.
Hart is niet vies van verandering en meegaan met de tijd, maar tjonge – wat is de fractie blij dat woningbouw hier samengaat met behoud van historisch erfgoed.
Populieren
We nemen u mee naar de negentiende eeuw. Rond Schijndel en Sint-Oedenrode plant de ene na de andere eigenaar van grond in het buitengebied populieren. Niet zo raar: populieren groeien wel 80 cm per jaar en leveren hout op voor pallets, fruitkistjes, papier, meubels, lucifers en… klompen.
Na de populieren volgen de boeren die het maken van klompen een mooie bijverdienste vinden. De familie Oerlemans pakt het in 1870 serieuzer aan. Niks bijverdienste. Vader koopt vanaf 1871 diverse bospercelen en zorgt zo voor een indrukwekkende houtvoorraad.
Niet het klompen maken is een bijverdienste voor de Oerlemansen, ze draaien het om: het boerenbedrijf doen ze er voortaan bij. De klompenfabriek wordt in de jaren twintig van de vorige eeuw in één adem genoemd met Bolsius en Jansen de Wit, bedrijven die dankzij het Duits Lijntje en een fors aanbod van goedkope arbeidskrachten goede zaken doen.
Vier broers
De oorlog gooit geen roet in het eten, er komt zelfs een nieuwe fabriek – dat gebouw staat er nog steeds. Vier broers werken in die fabriek: Harrie, Johan, Willem en Adriaan.
Tegen de tijd dat Harrie directeur wordt, we schrijven 1979, is een klomp al lang niet meer een ouderwetse klomp. Oerlemans maakt zeilbootjes in de vorm van klompen, produceert kleine souvenirklompjes en het houten bovenwerk wordt vervangen door leer. En dan is er nog de wijnklomp: daar past dus precies een fles Merlot of Chardonnay in.
Jos Oerlemans, de zoon van Harrie, neemt het stokje in de jaren tachtig over. Moeilijke tijden breken aan en dat komt onder meer door de alsmaar strengere wet- en regelgeving. En dan neemt de vraag ook nog eens af. Jos stopt er in 2003 mee.
Inspiratie
De houtzagerij verdwijnt, op die plaats komt de gemeentewerf. Maar waar de gebouwen van Jansen De Wit en Bolsius worden gesloopt of onherkenbaar vernieuwd, blijft de fabriek staan.
Dat niet alleen: als er in 2023 een plan voor woningbouw komt, geldt die fabriek als een belangrijke inspiratie voor het ontwerp van de huizen en de inrichting van het openbaar gebied.
Het kan dus: vernieuwen met respect voor het verleden.
[tekst gaat verder onder de foto]
Een raadscommissie vergadert donderdag 15 juni over het bouwplan. Die vergadering wordt gehouden in het bestuurscentrum in Sint-Oedenrode. Aanvang 19.30 uur. De vergadering is via deze link thuis online te volgen.
Dit stukje kwam tot stand met dank aan Wiki Schijndel.
