dinsdag
23 apr
De gemeente Meierijstad vernietigt een kunstwerk. Dat is bijzonder, maar Hart kan er mee leven. Want ‘het gezicht van de A50’ is nooit een succes geweest.
Over smaak valt niet te twisten en dat geldt zeker als het over kunst gaat. Hart houdt zich dan ook verre van een beoordeling van de artistieke waarde van ‘Navel in de Oermaas’, een 104 meter lang en 4 meter hoog scherm met LED-lampen die de beweging van het verkeer op de A50 had moeten weergeven.
Had moeten. Want er kwam weinig van terecht. Daarover verderop meer.
Hart stelt vast dat het kunstwerk hier en daar wordt gewaardeerd. In het Brabants Dagblad (BD) lazen we onlangs dat het op een lijst staat van de honderd belangrijkste kunstwerken in de Nederlandse openbare ruimte. Toe maar.
Ellende
Die waardering valt in het niet bij de ellende dat het werk veroorzaakte. Ook voor de maker, Stanislaw Lewkowicz. Die liet in hetzelfde BD weten dat hij zich financieel heeft verslikt in zijn bedenksel. ‘Ik heb er schulden aan overgehouden.’
[tekst gaat verder onder de foto]
Tot voorbij Eerde schenen de felle lampen in de eerste jaren in de huiskamers.
Nou moet gezegd dat er nogal wat mis is met het werk van Lewkowicz. Dat werd meteen na de ingebruikname in 2013 al duidelijk. In die tijd vormden de flikkerende lichtjes bewegende plaatjes van auto’s. Erg leuk.
Te leuk, oordeelde Rijkswaterstaat. Automobilisten zouden al kijkend zomaar hun auto tegen de vangrail kunnen parkeren.
Lichtvervuiling
Alternatief idee: de voorbijrazende auto’s via willekeurige LED-lampjes in beeld brengen. Technische problemen maakten dat onmogelijk en dus wordt een eerder opgenomen reeks beelden in een zogeheten ‘loop’ vertoond.
En zelfs dat ging nogal eens mis. Regelmatig viel het licht helemaal of deels uit. En dan is de lichtsterkte ook nog eens weinig consequent. Sowieso is de lichtsterkte gedempt omdat bewoners tot voorbij Eerde klaagden over de lichtvervuiling na zonsondergang.
De gemeente liet het allemaal gebeuren. Tot varkensvoerproducent Agrifirm besloot de silo en daaraan geplakte brug te slopen. Waarmee de poging-tot-kunstwerk daar ook weg moest. Komt ervan als je een openbaar kunstwerk op de gevel schroeft van een gebouw waar je als overheid niks over te vertellen hebt. Echt stom van het toenmalige college van Veghel.
Leylijnen
Het college van Meierijstad vroeg voorafgaand aan de verwijdering advies aan Kunststichting Meierijstad. Dat advies is in bezit van Hart. De fractie las daarin dat er behalve de al genoemde ellende nog een ander probleem is: ‘Met de kunstenaar is een situatie ontstaan waarbij communicatie niet meer mogelijk is’.
De kunststichting rept in het advies over ‘Het gezicht van de A50’. Dat klopt niet, het werk heet ‘Navel in de Oermaas’ en die naam schijnt van doen te hebben met leylijnen. Dat zijn door mensen bedachte en niet bestaande verbindingen tussen prehistorische locaties, archeologische vindplaatsen en oude kerken.
Verwijderen
Ondanks het gedoe met de kunstenaar heeft het de voorkeur van de kunststichting dat het kunstwerk behouden blijft. Want dat hoort nu eenmaal met kunst.
Maar daar bij die stichting hebben ze het tegelijkertijd ook wel een beetje gehad met het kunstwerk en diens maker. Als het behoud te duur wordt en weggooien geen juridische problemen oplevert met de kunstenaar, dan ‘is het advies van Kunst Stichting Meierijstad het werk definitief te verwijderen’.
Dat verwijderen kost de gemeente € 50.000 tot € 60.000. Inwoners van de omgeving van Eerde en het Schijndelse buurtschap Hoeves krijgen voor dat geld hun nachtrust terug. Dat is ook wat waard.
En verder wil Hart dat we kunst in het openbaar gebied in het vervolg echt plaatsen in het openbaar gebied.
