vrijdag
19 apr
Hart las brieven en rapportages van het College over de jeugdhulp, las schijnbare tegenstellingen, worstelde zich een avond lang door de kluwen van informatie en zet de boel voor u op een rijtje.
Voor wie geen zin heeft in de lange versie, hieronder zetten we de volgende zaken uiteen: 1. Meierijstad heeft de kosten goed in de grip; 2. Ondanks dat is er geen zekerheid voor de toekomst, aangezien regionaal de vraag naar lichte hulp sterk groeit; 3. De transformatie naar ‘hulp met verblijf’ naar zorg thuis loopt minder goed dan gedacht; 4. We hebben geen idee of al die hulp werkt, want er wordt geen onderzoek naar gedaan.
U mag nu iets anders gaan doen. Of doorlezen voor de details.
Minder geld
Zo’n detail is dat Meierijstad niet hoort bij al die Nederlandse gemeenten die moord en brand schreeuwen over geldgebrek. Komende donderdag buigt de politiek zich over het ‘dashboard sociaal domein’ en daarin is te lezen dat Meierijstad in de eerste zes maanden van dit jaar minder geld uitgaf dan de laatste maanden van 2018.
Nou zegt dat natuurlijk niks over de kwaliteit van de hulp. Terwijl bij de Wmo regelmatig wordt onderzocht of cliënten tevreden zijn over wat de gemeente doet, is er zo’n meting bij de jeugdhulp niet. Gemeenteraadslid Mirjam van Esch van Hart deed daarom onlangs de suggestie om een zogeheten ‘geluksmonitor’ in te voeren. Dat is een onderzoeksmethode die in enkele andere gemeenten al wordt gebruikt en inzichtelijk maakt hoe het is gesteld met het welzijn van inwoners en dus ook van kinderen en jongeren.
125 kinderen…
Maar ook zonder die gegevens is het fijn dat het financieel in ieder geval best goed gaat. De gemeente kreeg het zelfs voor elkaar om extra geld uit te geven voor, wat genoemd is, ‘een regionale transformatieopgave’: 125 kinderen die nu nog elders verblijven naar huis halen en daar hulp bieden. Het zorgde in Meierijstad dit jaar al tot een lichte daling van deze ‘zorg met verblijf’.
Sowieso nam het aantal kinderen en jongeren met jeugdhulp af van 1985 in december 2018 tot 1962 in juni 2019. Dat verschil van slechts 1 procent zorgt voor maar liefst bijna € 1,9 miljoen minder uitgaven.
…werden 65 jongeren
Het betekent niet dat de vlag uit kan. Zo is het streven van die 125 naar huis te halen Noordoost-Brabantse kinderen verlaagd naar 65. In een lange en behoorlijk inwikkelde brief aan de gemeenteraad stellen de wethouders jeugdhulp in de regio vast dat die ‘urgente transformatieopgave’ bij nader inzien te omvangrijk is en ook nog eens meer tijd nodig heeft.
En dan is er bij die transformatie nog een hoop ingewikkeld gedoe over geld. Het bleek niet te doen om vast te stellen wat een plek in een instelling kost. Daarmee komen we aan de bureaucratische neveneffecten van goed bedoelde wetten. Om consumenten te beschermen tegen prijsafspraken, mogen instellingen hun tarieven niet met elkaar delen. Het is me wat.
Lastige berekeningen
We maken het nog ingewikkelder: het is lastig vast te stellen wat het vertrek van een kind uit een instelling doet met de kosten. De meneer of mevrouw die daar kookt, doet dat vanaf dat moment bijvoorbeeld voor negen in plaats van tien jongeren – dat scheelt wat aardappels, maar het salaris loopt gewoon door. Dus welk bedrag trek je af voor zo’n vertrokken kind?
Over de lastige berekeningen over ‘jongeren met een persoonsgeboden budget’ en ‘jongeren met zorg in natura’ zullen we het maar niet hebben – dan is de laatste lezer die het tot deze alinea volhield, ook vertrokken.
Bemiddelaars
Zelfs nu de regio die hele transformatie op een lager pitje heeft gezet, blijven de betrokken hulpaanbieders ontevreden. Ze vinden dat het allemaal nog steeds te snel gaat en dat er ook nog steeds teveel jongeren bij zijn betrokken. Omdat ze er met de gemeenten niet uitkomen, riepen ze de hulp in van bemiddelaars van de Vereniging Nederlandse Gemeenten.
Onlangs mopperde een Tweede Kamerlid in een blog dat er zoveel energie binnen de jeugdhulp blijft steken in overhead – in management en bureaucratische beslommeringen. Mocht hij dit lezen: u weet nu hoe het komt.
Lichte hulp
Overigens kregen we in augustus al de waarschuwing van het College dat de jeugdhulp duurder wordt, ook als de transformatie inclusief alle 125 jeugdigen zou worden uitgevoerd. En ondanks dat dit een besparing van maar liefst € 3,5 miljoen voor de regio zou opleveren.
Want zelfs dan moeten de gemeenten in de regio rekenen op een stijging van kosten. Dat blijkt uit weer een andere brief van het College aan de gemeenteraad. Hart schreef er in augustus al over: de vraag naar vooral lichte jeugdhulp blijft in de regio alsmaar stijgen, ondanks de daling in ons eigen Meierijstad.
Dyslexie
Die stijging komt misschien een beetje doordat zo duurdere, zware hulp wordt voorkomen. Hart denkt dat er echter iets anders aan de hand is. Er lijkt sprake van een amper te bedwingen behoefte van ouders en professionals om steeds meer kinderen alsmaar meer hulpprogramma’s aan te bieden. Sinds de gemeenten verantwoordelijk zijn voor de jeugdhulp, groeit de behoefte aan dyslexiehulp bijvoorbeeld verrassend. Ook trainingen op het gebied van sociale vaardigheden lijken niet aan te slepen.
Hart vindt dat het tijd wordt voor een goed inhoudelijk debat over de kwaliteit van de jeugdhulp. Daarbij moet het nu eens niet alleen gaan over geld, maar ook over de wijze waarop jongeren hulp krijgen, of die hulp nodig is en waar het toe leidt. Op 8 oktober vergadert de agendacommissie van de raad en dan gaan we voorstellen om binnenkort een beeldvormende avond te houden over de jeugdhulp.
Hieronder de laatste twee raadsinformatiebrieven over jeugdhulp en het ‘dashboard sociaal domein’, waarin opgenomen een verantwoording over de jeugdhulp.
