vrijdag
19 apr
De discussies over woningbouwplan De Grote Braak in Schijndel leren dat er betere afspraken nodig zijn over de inspraak van belanghebbenden bij een plan.
Hart is voor flinke woningbouwplannen én voor intensieve betrokkenheid van omwonenden bij zo’n plan. Die twee zaken lijken bij het plan De Grote Braak niet samen te gaan.
Vooropgesteld: Hart vindt het een mooi plan. En Hart kan zich tegelijkertijd goed voorstellen dat mensen die nu uitkijken op weilanden niet blij zijn met het nieuwe uitzicht dat er door de woningbouw mogelijk komt. Hart sprak hen afgelopen februari al en kent hun zorgen en kritiek. Het is logisch dat die omwonenden de inspraak aangrijpen om hun beklag te doen.
Ruimte Voor Ruimte
Die inspraak heeft plaats tijdens, wat sinds kort formeel heet, een omgevingsdialoog. De dialoog is geen verantwoordelijkheid van de gemeente, maar van de betreffende projectontwikkelaar. In dit geval is dat de organisatie Ruimte Voor Ruimte.
Het College bepaalde eerder dat een bouwplan pas in behandeling wordt genomen als zo’n dialoog is gehouden. Wat dat betreft ging het niet helemaal goed, afgelopen voorjaar: burgemeester en wethouders gaven hun zegen over het plan, terwijl er nog geen dialoog was gehouden. Ook onhandig: een noodzakelijk geachte verkeerstelling werd gehouden toen de weg waar het onder meer om te doen was, wegens werkzaamheden was afgesloten
Met die telling kwam het later alsnog goed. En inmiddels is dat overleg ook gehouden. Daarmee kan de volgende stap worden gezet. Het plan kan in detail worden uitgewerkt en het College kan de gemeenteraad vragen de bestemming van het gebied te wijzigen van agrarisch in wonen.
Eenzijdig
Voor de zekerheid vroeg fractievoorzitter Laurens van Voorst van Hart aan een groepje omwonenden of de omgevingsdialoog goed is bevallen.
Niet dus, zo blijkt uit het schriftelijke antwoord aan Laurens. Dat antwoord is met de hele raad gedeeld. Namens andere omwonenden schrijft een van hen dat de dialoog niets meer was dan ‘een éénzijdige, korte en ongestructureerde presentatie’.
‘Door tijdgebrek konden slechts enkele mensen een vraag stellen of opmerkingen maken. Wij hebben dan ook direct aangegeven deze ‘presentatie’ niet te beschouwen als de omgevingsdialoog. Het was in onze ogen meer een monoloog en we voelden ons niet gehoord.’
Huisbezoeken
Dat liegt er niet om. Laurens belde met Caroline Smets van Ruimte Voor Ruimte en met een beleidsmedewerker van de gemeente. De verbazing is aan die kanten groot. Zo hoorde Hart dat na het gesprek alle gestelde vragen zijn beantwoord. Dat niet alleen: er waren zelfs huisbezoeken. Caroline: ‘De omgevingsdialoog was veel meer dan die ene online bijeenkomst’.
Hart kan zich voorstellen dat de bewoners al die andere overleggen niet hebben beschouwd als omgevingsdialoog. Want dát is misschien wel de makke met al die dialogen: elke projectontwikkelaar of andere initiatiefnemer mag zelf weten hoe zo’n overleg wordt aangepakt. Er is geen eenduidige aanpak.
[tekst gaat verder onder de foto]
De Grote Braak vanaf de straat Teeuwishoek. Op de andere foto bij dit artikel het uitzicht vanaf de Langstraat.
Het leidde al eerder tot kritiek van omwonenden, bijvoorbeeld bij de uitbreiding van de tennishal in Mariaheide. Wat Hart betreft is de tijd gekomen om die dialogen te verbeteren. Om afspraken vast te leggen over de minimale eisen die aan zo’n overleg worden gesteld.
Kleine Braak
Het is de laatste jaren populair om juist te pleiten voor minder regels, maar hier zijn toch echt nadere afspraken nodig om de status van de dialoog en de positie van belanghebbende inwoners te versterken. Als op 1 juli de omgevingswet van kracht is, krijgt de omgevingsdialoog een nog belangrijkere rol. Snel regelen dus, die afspraken.
Los van de terechte of onterechte kritiek over de inspraak bij dit plan (Hart was er niet bij en moet het doen met de tegengestelde bespiegelingen): het is positief dat de omwonenden oog hebben voor het belang van woningzoekenden.
Hoewel ze het hele bouwgebied graag willen laten zoals het nu is, maakten ze een alternatieve versie voor De Grote Braak mét woningbouw. Ze noemen het De Kleine Braak en daarmee is meteen duidelijk dat het hierbij over minder huizen gaat.
Positief is verder dat het overleg doorgaat. En dat daarbij ook wijkraad Plein is betrokken. Bij dat overleg gaat het onder meer over de verkeersafwikkeling van de nieuwe woonbuurt.
‘Geen recht op uitzicht’
‘Ik ben hier juist gaan wonen vanwege het uitzicht’, hoorde Hart afgelopen februari van een van de bewoners van de Langstraat, de weg die aan het bouwgebied grenst. En: ‘Bouwen mag sowieso niet. Het is in strijd met het bestemmingsplan’.
Klinkt logisch. Er bestaat echter niet zoiets als het formele recht op het behoud van uitzicht en dat is maar goed ook – het huis van de schrijver van dit artikel zou in dat geval niet zijn gebouwd. En wat het bestemmingsplan betreft: zowat elke raadsvergadering komen er wel wijzigingen van bestemmingsplannen voorbij. Niets is voor eeuwig.
Heeft de inspraak via een omgevingsdialoog dan geen zin? Zeker wel. Hart weet uit ervaring dat plannen worden aangepast vanwege zo’n dialoog. En anders even later wel, via zienswijzen op een bestemmingsplanwijziging. Er zijn meer van die plannen met aanpassingen dan zonder.
Feit is echter dat de weerstand vooral komt van mensen die vanuit hun raam veranderingen ervaren. Wie aan de andere kant van het dorp woont, doet doorgaans schouderophalend over zo’n plan. Het verklaart waarom Wijbosch wel een actiegroep heeft tegen windturbines en Boerdonk niet.
Dat moet anders. En dat kan anders. Hart pleit voor dialogen met grote groepen inwoners voordat een bouwlocatie is aangewezen. En voordat een plek voor windturbines is gekozen.
Het worden gesprekken waarbij de deelnemers weten dát er sowieso huizen komen. Of dat er sowieso duurzame energie moet worden opgewekt. Massaal nee zeggen kan dus niet. Want dan wordt de woningnood nog groter en halen we nooit de opgelegde klimaatdoelen.
In onderling overleg worden de beste (of minst beroerde) locaties gevonden. Waarbij, voorspelt Hart, als vanzelf onderlinge solidariteit ontstaat: ‘Als jullie nou dat nieuwe bedrijventerreintje accepteren aan de rand van het dorp, dan nemen wij wel 5 hectaren met zonnepanelen.’ Zoiets.
Het is een vorm van inspraak die leidt tot inbreng, zeggenschap en verantwoordelijkheid. Die mensen tot elkaar brengt. En die de lokale democratie verdiept en verbreedt. En ja, het duurt allemaal wat langer. Maar democratie is nooit bedacht omdat het zo lekker efficiënt is. Wie daar de voorkeur aan geeft, moet het met een dictatuur doen.
Hart wil in Meierijstad deze nieuwe vorm van inbreng mét verantwoordelijkheid invoeren. We schreven er over in ons verkiezingsprogramma ‘Van Betekenis’.
