vrijdag
19 apr
Als zelfs de leidster van een webinar over online vergaderen moeite heeft met de techniek van onlinecommunicatie, dan weet je als deelnemer: laten we maar niet te snel en te enthousiast raadsvergaderingen via het internet gaan houden.
‘Sorry ik heb op een verkeerd knopje gedrukt’, zei Liesbeth Tetteroo vorige week vrijdag tijdens het webinar dat ze leidde over online vergaderen voor raadsleden. Het was illustratief voor hoe nieuw en ongemakkelijk het vergaderen via internet nog is.
Geen idee
Ook de vermeende deskundigen die optraden kwamen niet veel verder dan wat gemeenplaatsen. Wat niet verwonderlijk is: een van hen, John Bijl, had een dag eerder via Twitter nog om tips gevraagd over het onderwerp. Dat was bij wijze van grap, liet hij later via Twitter weten. Hoe dan ook: politiek Nederland heeft nog geen idee van digitaal debatteren en digitale besluitvorming en goede adviseurs zijn er nog amper, stelde Hart na afloop vast.
Wat Hart betreft mag die onwetendheid blijven. Het blijft namelijk mogelijk op locatie te vergaderen en dat te doen met respect voor de terecht strenge coronaregels.
Anderhalve meter
Dat is te danken aan de gewoonte van de meeste gemeenteraden om per agendapunt per fractie maar één woordvoerder in te zetten. En dus laten we vanwege corona die andere raadsleden even weg. Zij schuiven pas aan als hun onderwerp komt. Dan stappen de andere sprekers weer op. Dat is prima te doen, ook met de afspraak van anderhalve meter.
Deze werkwijze wordt gebruikt in ’s-Hertogenbosch. De raadsvoorzitter daar is tevens voorzitter van de Veiligheidsregio Noordoost-Brabant en neem van Hart aan dat hij dus een voorbeeldfunctie heeft en heus geen onnodige risico’s neemt. Wat daar kan, kan ook in de Meierijstadse raadzaal in Sint-Oedenrode.
Complimenten
In Meierijstad hebben we ondanks die zo eenvoudige en werkbare oplossing onlangs op één avond toch twee raadscommissievergaderingen online gehouden. Complimenten daarvoor trouwens aan de mensen van de griffie, in- en externe technici en de voorzitters. Ze bleken in staat om in korte tijd en ondanks gebrek aan ervaring er het beste van te maken. Maar het beste is niet goed genoeg. De digitale vergaderingen halen het niet bij debatten op locatie.
Meewarig glimlachen
Het was bij een van die vergaderingen verleidelijk om wat meewarig te glimlachen bij de moeite die een van de deelnemers moest doen om vanuit huis beeld en geluid op orde te krijgen en vervolgens ook nog het icoontje van de chatfunctie te vinden.
Er is echter geen reden voor leedvermaak of ergernis. De beste man is namelijk nooit gekozen omdat hij zo handig is met internet, tablets of computers – het is oneerlijk en zelfs wat ondemocratisch om hem te confronteren met een obstakel bij het uitoefenen van zijn taak om het volk te vertegenwoordigen.
Muis aan iPad
Andere raadsleden keken tijdens die vergadering vanuit slaap-, werk- en huiskamers toe hoe een voorzitter, zelf raadslid, het commissielid uitlegde hoe hij met de muis het chat-knopje moest aanklikken. Ze hoorden de man vragen hoe je dat doet, een muis aan een iPad aansluiten.
Er gingen wat minuten voorbij, maar toen wist hij hoe je op een tablet met een vinger de chat opent. En was toen alweer vergeten dat die functie niet is om betogen te tikken. ‘Nee meneer’, zei de voorzitter met indrukwekkend veel beleefd geduld, ‘U moet alleen typen áls u wat wilt zeggen en dus niet wát u wilt gaan zeggen.’
Ten overvloede: dit is geen kritiek op het wat onhandige commissielid, dit vertelt Hart om aan te tonen hoe onwenselijk online vergaderen is. Waarbij we beseffen dat het na een tweede, derde of vierde keer vast gemakkelijker gaat.
Spanningsboog
Maar dan is er nog het ongewenste effect op de manier van vergaderen. Zo kregen de raadscommissieleden in Meierijstad en de deelnemers van het webinar het advies om betogen kort te houden. ‘Want de spanningsboog van iemand die thuis het debat volgt is korter dan van wie in de zaal zit.’ Bijl gaat nog een stap verder: ‘Hou je bijdrage korter dan kort’.
Bijl zegt verder dat het raadslid best wat mag overdreven, met meer nadruk spreken dan u gewoonlijk doet. Want via zo’n scherm gaat nogal wat van de impact verloren. Het Bredase raadslid Jeroen Bruijns adsviseert zelfs om van de visuele presentatie ‘wat moois’ te maken door bijvoorbeeld een banner van de partij als achtergrond te gebruiken. Een ronduit beroerd advies, want visuele reclame hoort helemaal niet tijdens raads- en raadscommissievergaderingen.
Vorm voor inhoud
Hier en daar wordt nogal eens gemopperd dat in de politiek vorm voor inhoud gaat. Dat gaat met online vergaderen dus nog veel erger worden.
De snelste manier om van online vergaderen af te komen, meelezende raadsleden: zorg dat er een schriftelijke stemming moet worden gehouden. Dat gebeurt bijvoorbeeld bij de benoeming van een nieuw commissielid. Raadsleden stemmen dan voor of tegen zo iemand en dat gebeurt via briefjes. De bode deelt ze uit en haalt ze op, waarna ze door een stemcommissie worden geteld. Probeer zoiets maar eens bij een online vergadering voor elkaar te krijgen.
Hart gaat hard op zoek naar een nieuw raadscommissielid. Dan zijn we snel van dat online babbelen verlost.
