woensdag
8 mei
Negen van de tien gemeenteraden hebben een aparte commissie die met de accountant bakkeleit over de financiële controle. Meierijstad is lekker eigenwijs en doet het zonder zo’n auditcommissie. Mogelijk gaat dat veranderen.
Morgen, donderdag, staat het onderwerp auditcommissie op de agenda van het besloten overleg van fractievoorzitters. Dat het thema eens voorbij zou komen, zat er al een tijdje aan te komen. Zowel de rekenkamercommissie (RKC) als de externe accountant hebben er min of meer voor gepleit zo’n commissie in te stellen.
Apolitiek
Een auditcommissie is doorgaans niet politiek en ondersteunt de raad als het gaat om financiële zaken. In de meeste gemeenten zitten er vooral raadsleden in met bovengemiddeld grote financiële kennis. Ook vertegenwoordigers van het College, de externe accountant en financieel deskundige ambtenaren doen meestal mee.
Maar in Meierijstad is bedacht dat het fractievoorzittersoverleg tegelijk de auditcommissie is. En hoewel Hart dat nog steeds efficiënt lijkt, had de rekenkamer een jaar geleden gelijk toen werd gesteld dat de financiële controles zo niet de aandacht krijgen die ze verdienen. Niet elke fractievoorzitter is immers financieel de beste van zijn of haar partij.
Vertrouwelijk
Een voordeel van de instelling van de auditcommissie is dat de financiële agendapunten dan niet langer worden besproken tijdens een besloten overleg. Dat is nu namelijk het geval. Maar dan moet natuurlijk worden besloten dat de auditcommissie wél openbaar wordt.
Het is de vraag of dit gebeurt. Drie jaar geleden publiceerde de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) een handleiding over hoe de gemeenteraad steviger in haar schoenen kan staan als het om de financiële controle gaat en daarin wordt de tip gegeven om ‘ook informeel te overleggen, in plaats van openbaar en/of het overleg op internet te zetten. Bij openbaar overleggen en/of overleg op internet zetten zal het overleg sneller politiek worden’.
Gelukkig staat er in het stuk, geschreven onder leiding van de toenmalige Eindhovense wethouder Staf Depla (PvdA), ook dat alle raadsvergaderingen en commissievergaderingen in principe openbaar horen te zijn.
Geen voordeel
Depla is duidelijk voorstander van de instelling van een auditcommissie. In zijn stuk is te lezen dat 88 % van de gemeenteraden zo’n commissie heeft en nog eens 2 % het overweegt. Wat de positie van Meierijstad extra bijzonder maakt: de kleine minderheid die er niks voor voelt, bestaat grotendeels uit kleine gemeenten met eveneens kleine gemeenteraden. Die hebben te weinig menskracht voor zo’n commissie.
Een lekenbestuur heeft geen financieel specialisten nodig
De raad van Meierijstad is niet klein, heeft toch geen auditcommissie en is dus lekker eigenwijs. Wat de VNG betreft moest dat maar eens afgelopen zijn. In de handleiding is geen enkel voordeel te vinden om het zonder auditcommissie te doen en lezen we redenen om er juist wel voor te kiezen. Eentje daarvan: in de commissie zitten doorgaans raadsleden met bovengemiddeld veel verstand van financiën en dat is handig.
Professionals
Dat lijkt logisch, maar is het volgens Hart niet. De gemeenteraad bestaat uit vertegenwoordigers van het volk. Die laten zich bijpraten door deskundigen over tal van onderwerpen en hakken vervolgens namens het volk knopen door. De raad is principieel geen gezelschap van professionals. Ze vormen, overigens samen met het College van burgemeester en wethouders, een lekenbestuur.
Raadsleden praten bijvoorbeeld over de aanleg van wegen en hebben geen Verkeersacademie gevolgd. Ze besluiten tot subsidie aan toneelverenigingen en zijn geen theaterdeskundigen. Ze sleutelen aan het welzijnsbeleid en hebben misschien nooit gehoord van een opleiding sociaal werk. En ze laten zich informeren door de accountant zonder wat dan ook van boekhouden te weten.
Openbaarheid
Een verslag van de bespreking van komende donderdag gaat Hart niet geven. Het fractievoorzittersoverleg is immers besloten. Maar niet getreurd: de instelling van een auditcommissie is een zaak van de hele gemeenteraad en die neemt zo’n besluit in openbaarheid. En dan hoort u ook wat Hart er van vindt.
Want eerlijk is eerlijk: we zijn er nog niet helemaal uit.
Hieronder de handleiding van de VNG.
